Jako jeden z największych drapieżników, jakie kiedykolwiek żyły, megalodon przyciąga wyobraźnię ludzi – i nie bez powodu. Ale czy ten ultimatum drapieżnik był tylko napompowanym żarłaczem białym, czy też nadal czai się w ciemnych głębinach oceanu?
Jak duży jest megalodon?
Najstarsze skamieniałości megalodona (Otodus megalodon, dawniej znanego jako Carcharodon lub Carcharocles megalodon) pochodzą sprzed 20 milionów lat. Przez kolejne 13 milionów lat ten ogromny rekin dominował w oceanach, aż wyginął zaledwie 3,6 miliona lat temu.
Megalodon był nie tylko największym rekinem na świecie, ale także jedną z największych ryb, jakie kiedykolwiek istniały.
Ten gigantyczny rekin jest dobrze znany z głównej roli w filmie z 2018 roku o megalodonie, Meg. Jednak w rzeczywistości zwierzęta te były nieco krótsze niż 23-metrowy fikcyjny potwór, którego przedstawiały.
Ciekawostki o delfinach: 10 niesamowitych rzeczy
Według przybliżonych szacunków megalodon w rzeczywistości dorastał do 15-18 metrów długości, czyli trzy razy dłużej niż największy zarejestrowany żarłacz biały. Jego długość mogła być porównywalna z największymi współczesnymi rekinami wielorybimi, z których największy osiąga 18,8 metra.
Bez kompletnego szkieletu megalodona, który można by zmierzyć, liczby te opierają się na wielkości zębów. Zęby megalodona mogą osiągać 18 centymetrów długości. W rzeczywistości słowo “megalodon” oznacza po prostu “duży ząb”. Zęby te mogą nam wiele powiedzieć, na przykład o tym, co jadły te masywne zwierzęta.
Badanie z 2022 roku sugeruje, że rozmiar megalodona mógł zależeć od miejsca, w którym żył: te, które żyły w zimnych wodach, osiągały większe rozmiary.
Czym żywił się megalodon?
Dzięki dużym, postrzępionym zębom megalodon mógł jeść mięso – najprawdopodobniej wieloryby i duże ryby, a być może także inne rekiny. Jeśli jesteś tak duży, musisz jeść dużo, więc potrzebujesz dużej ofiary.
Mogło to obejmować zwierzęta tak małe jak delfiny i tak duże jak humbaki.
Mamy inne dowody na nawyki żywieniowe megalodona w postaci skamieniałych kości wielorybów. Niektóre z nich zostały znalezione z wyrytymi na powierzchni odciskami zębów megalodona. Inne zawierają nawet końcówki zębów, które zostały odłamane w kości podczas szału żerowania, który miał miejsce miliony lat temu.
Szczęki megalodona
Aby poradzić sobie ze zdobyczą wielkości wieloryba, megalodon musiał być w stanie szeroko otworzyć paszczę. Szacuje się, że jego szczęki mierzyły 2,7 na 3,4 metra szerokości, czyli wystarczająco dużo, aby połknąć dwóch dorosłych ludzi obok siebie.
Szczęki były pokryte 276 zębami, a badania rekonstruujące siłę ugryzienia rekina sugerują, że mógł on być jednym z najpotężniejszych drapieżników, jakie kiedykolwiek istniały.
Siła ugryzienia człowieka wynosi około 1 317 niutonów (N), podczas gdy szacuje się, że żarłacz biały jest w stanie ugryźć z siłą 18 216 N. Naukowcy oszacowali, że megalodon ugryzł z siłą od 108 514 do 182 201 N.
Jak wyglądał megalodon?
Większość rekonstrukcji przedstawia megalodona jako ogromnego żarłacza białego Carcharodon carcharias. Obecnie uważa się, że jest to błędne.
Megalodon prawdopodobnie miał znacznie krótszy nos lub rostrum w porównaniu do żarłacza białego, z bardziej płaską, prawie zagłębioną szczęką. Podobnie jak żarłacz błękitny, miał również bardzo długie płetwy piersiowe, aby utrzymać swoją wagę i rozmiar.
W wielu rekonstrukcjach megalodon wygląda jak większa wersja żarłacza białego, ponieważ przez długi czas ludzie myśleli, że są one spokrewnione. Teraz wiemy, że tak nie jest, a megalodon w rzeczywistości pochodzi z innej linii rekinów, w której był ostatnim przedstawicielem.
Najwcześniejszym znanym przodkiem megalodona jest 55-milionowy rekin znany jako Otodus obliquus, który dorastał do 10 metrów długości. Uważa się jednak, że historia ewolucji tego rekina sięga Cretalamna appendiculata, który ma 105 milionów lat, co sprawia, że linia megalodona ma ponad 100 milionów lat.
Gdy znajdowaliśmy coraz więcej skamieniałości, zdaliśmy sobie sprawę, że przodek żarłacza białego żył obok megalodona. Niektórzy naukowcy uważają, że mogli nawet ze sobą konkurować.
Gdzie żył megalodon?
Megalodon był przystosowany do ciepłych tropikalnych i subtropikalnych miejsc na całym świecie. Gatunek ten był tak rozpowszechniony, że zęby megalodonów znaleziono na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy.
Możemy znaleźć wiele ich zębów u wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej, wzdłuż brzegów i na dnie słonowodnych potoków i rzek w Karolinie Północnej, Karolinie Południowej i na Florydzie. Jest to prawdopodobnie częściowo spowodowane wiekiem kamieni, ale także faktem, że można je łatwo znaleźć na dnie morskim, umożliwiając kolekcjonerom nurkowanie w ich poszukiwaniu.
Są one również dość powszechne u wybrzeży Maroka i w niektórych częściach Australii. Można je nawet znaleźć w Wielkiej Brytanii w pobliżu Walton-on-the-Naze, Essex, chociaż są one niezwykle rzadkie w Wielkiej Brytanii i zwykle są niskiej jakości.
Czy zęby megalodona są rzadkie?
Prawie wszystkie skamieniałości megalodonów to zęby.
Rekiny nieustannie produkują zęby przez całe życie. W zależności od tego, co jedzą, rekiny tracą zestaw zębów co jeden do dwóch tygodni i mogą wyhodować do 40 000 zębów w ciągu całego życia. Oznacza to, że zęby rekinów nieustannie opadają na dno oceanu, zwiększając prawdopodobieństwo ich skamienienia.
Zęby są również najtwardszą częścią szkieletu rekina. Podczas gdy nasze kości są pokryte minerałem fosforanu wapnia, szkielety rekinów są wykonane w całości z bardziej miękkiej chrząstki, podobnie jak nasz nos i uszy.
Zęby megalodonów znaleziono na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy
Tak więc, podczas gdy twardsze zęby skamieniały stosunkowo łatwo, bardziej miękka tkanka została zachowana tylko w bardzo szczególnych okolicznościach.
Znaleziono również skamieniałe kręgi megalodona wielkości talerzy obiadowych.
W Peru znaleziono również skamielinę megalodona, która najwyraźniej ma czaszkę i wszystkie zęby, a także niewielką liczbę kręgów.
Ta niezwykła skamielina może pomóc w stworzeniu lepszego obrazu tego, jak wyglądały te gigantyczne drapieżniki.
Dlaczego megalodon wyginął?
Wiemy, że megalodon wyginął pod koniec pliocenu (2,6 miliona lat temu), kiedy planeta weszła w fazę globalnego ochłodzenia. Nie wiadomo dokładnie, kiedy zginął ostatni megalodon, ale nowe dane sugerują, że stało się to co najmniej 3,6 miliona lat temu.
Naukowcy uważają, że nawet jedna trzecia wszystkich dużych zwierząt morskich, w tym 43% żółwi i 35% ptaków morskich, wyginęła wraz ze spadkiem temperatury i gwałtownym spadkiem liczby organizmów u podstawy łańcucha pokarmowego, co doprowadziło do efektu domina u drapieżników na szczycie.
Ochłodzenie planety mogło przyczynić się do wyginięcia megalodona na kilka sposobów.
Ponieważ dorosłe rekiny były zależne od wód tropikalnych, spadek temperatury oceanów prawdopodobnie doprowadził do znacznej utraty siedlisk. Mogło to również spowodować, że ofiary megalodona wyginęły lub przystosowały się do chłodniejszych wód i przeniosły się do miejsc, w których rekiny nie mogły ich ścigać.
Uważa się również, że megalodon rodził swoje cielęta w pobliżu brzegu. Te płytkie wody przybrzeżne mogły służyć jako żłobek dla cieląt, chroniąc je przed drapieżnikami ukrywającymi się w otwartej wodzie, takimi jak duże zębowce. Wraz z tworzeniem się lodu na biegunach i spadkiem poziomu mórz, miejsca te zostałyby zniszczone.
Badanie z 2022 r. sugeruje, że konkurencja z żarłaczami białymi o pożywienie mogła również przyczynić się do upadku megalodona. Badania skamieniałych zębów megalodona i żarłacza białego pokazują, że ich diety pokrywały się.
Czy megalodon wciąż żyje?
Nie. Zdecydowanie nie żyje w głębinach oceanu, pomimo tego, co Discovery Channel powiedział w przeszłości.
Gdyby zwierzę tak duże jak megalodon nadal żyło w oceanach, wiedzielibyśmy o tym.
Rekiny pozostawiałyby charakterystyczne ślady ugryzień na innych dużych zwierzętach morskich, a ich ogromne zęby nadal zaśmiecałyby dno oceanu dziesiątkami tysięcy. Nie wspominając już o tym, że jako gatunek ciepłowodny, megalodon nie byłby w stanie przetrwać w zimnych wodach głębin, gdzie miałby większe szanse na pozostanie niezauważonym.
Źródło: https://www.nhm.ac.uk/
